Προκειμένου να ενισχυθεί η καταπολέμηση των σοβαρών μορφών οργανωμένου εγκλήματος, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε την ίδρυση της Eurojust: πρόκειται για έναν οργανισμό αποτελούμενο από εισαγγελείς, δικαστές ή αξιωματικούς της αστυνομίας με ισοδύναμες προνομίες.
Η Eurojust είναι ένας οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης ο οποίος συνεστάθη το 2002 με σκοπό να προωθεί και να βελτιώνει τον συντονισμό των ερευνών και των διώξεων μεταξύ των αρμοδίων δικαστικών αρχών των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης όταν αντιμετωπίζουν περιπτώσεις σοβαρών μορφών διασυνοριακού και οργανωμένου εγκλήματος.
Ποιοι είναι οι στόχοι της Eurojust;Στο πλαίσιο των ερευνών και των διώξεων που αφορούν δύο ή περισσότερα κράτη μέλη, στόχος της Eurojust είναι να ενισχύσει και να βελτιώσει τον συντονισμό μεταξύ των εθνικών αρχών, λαμβάνοντας υπόψη αιτήματα προερχόμενα από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών και πληροφορίες προερχόμενες από οργανισμούς οι οποίοι είναι αρμόδιοι δυνάμει διατάξεων που έχουν εγκριθεί στο πλαίσιο των συνθηκών (το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο για ποινικές υποθέσεις, η Ευρωπόλ και ο OLAF).
Ένας άλλος στόχος της Eurojust είναι η βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ των αρμοδίων αρχών, βασικά διευκολύνοντας την εκτέλεση της διεθνούς αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής και την υλοποίηση του ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης.
Η Eurojust παρέχει επίσης στήριξη στις αρμόδιες αρχές, προκειμένου να βελτιώνουν την αποτελεσματικότητα των ερευνών και των διώξεων. Μπορεί να συνδράμει σε έρευνες και σε διώξεις μεταξύ ενός κράτους μέλους και ενός κράτους μη μέλους ή ενός κράτους μέλους και της Επιτροπής σε σχέση με αξιόποινες πράξεις που θίγουν τα οικονομικά συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Eurojust ενισχύει την αποτελεσματικότητα των εθνικών ερευνητικών και διωκτικών αρχών όταν αντιμετωπίζουν περιπτώσεις σοβαρών μορφών διασυνοριακού και οργανωμένου εγκλήματος όπως η τρομοκρατία, η εμπορία ανθρώπων, το λαθρεμπόριο ναρκωτικών, η απάτη και η νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, με σκοπό την ταχεία και αποτελεσματική προσαγωγή των εγκληματιών στη δικαιοσύνη.
Η Eurojust εκπληρώνει τα καθήκοντά της είτε μέσω των εθνικών της μελών είτε ως συλλογικό όργανο. Έχει την εξουσία να ζητά από τις αρμόδιες εθνικές αρχές να αναλαμβάνουν μια έρευνα ή δίωξη για συγκεκριμένες πράξεις· να αποφασίζει ότι κάποια εξ αυτών μπορεί ενδεχομένως να διεκπεραιώσει καλύτερα τη διεξαγωγή έρευνας ή την άσκηση δίωξης για συγκεκριμένες πράξεις· να συντονίζει τις ενέργειες των αρμοδίων αρχών· να συστήνει κοινή ομάδα ερευνών ή να παρέχει οιαδήποτε πληροφορία απαιτείται για την εκπλήρωση των καθηκόντων της.
Η Eurojust διασφαλίζει την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των αρμοδίων αρχών και τις συνδράμει προσφέροντας τον καλύτερο δυνατό συντονισμό και συνεργασία. Η Eurojust συνεργάζεται επίσης με το Ευρωπαϊκό Δικαστικό Δίκτυο, την Ευρωπόλ και τον OLAF. Η Eurojust παρέχει υλικοτεχνική υποστήριξη και μπορεί να οργανώνει και να διευκολύνει συνεδριάσεις συντονισμού μεταξύ των δικαστικών αρχών και των αστυνομικών αρχών των διαφόρων κρατών, ώστε να συμβάλει στην επίλυση νομικών θεμάτων και πρακτικών προβλημάτων.
Η Eurojust αποτελείται από 27 εθνικά μέλη, ένα από κάθε κράτος μέλος της ΕΕ. Τα εθνικά μέλη είναι αποσπασμένα σύμφωνα με τα οικεία νομικά τους συστήματα και κατέχουν μόνιμες θέσεις στη Χάγη. Τα εθνικά μέλη είναι ανώτεροι και έμπειροι εισαγγελείς, δικαστές ή αξιωματικοί της αστυνομίας με ισοδύναμες προνομίες. Ορισμένα εθνικά μέλη επικουρούνται από αναπληρωτές, βοηθούς ή αποσπασμένους εθνικούς εμπειρογνώμονες.
Ενίσχυση της EurojustΣτις 4 Ιουνίου 2009, το Συμβούλιο εξέδωσε μια νέα απόφαση για την ενίσχυση της Eurojust. Στους στόχους της νέας απόφασης για την ενίσχυση της Eurojust περιλαμβάνονται τα εξής:
- δημιουργία κοινής ελάχιστης βάσης για τις εξουσίες των εθνικών μελών
- δημιουργία συντονιστικού μηχανισμού έκτακτης ανάγκης
- βελτίωση της διαβίβασης πληροφοριών προς την Eurojust
- βελτίωση της εθνικής βάσης της Eurojust
- ενίσχυση της σχέσης μεταξύ της Eurojust και του ΕΔΔ
- ενίσχυση της δικαστικής συνεργασίας με τρίτες χώρες παρέχοντας τη δυνατότητα στην Eurojust να τοποθετεί δικαστικούς συνδέσμους στις χώρες αυτές και ενισχύοντας τη συνεργασία με άλλους οργανισμούς όπως η Ευρωπόλ, ο OLAF και ο Frontex.