Δημοσιεύσεις

Πρόεδρος: Αθ. Ράντος, Αντιπρόεδρος ΣτΕ

Εισηγητής: Σπ. Παραμυθιώτης, Σύμβουλος Επικρατείας

Η διοίκηση, μετά την έκδοση των δύο ακυρωτικών αποφάσεων (ΣτΕ 4541/2005 και ΔΕφΑθ 2212/2005 ), επελήφθη εκ νέου του ζητήματος της τύχης της επίμαχης οικοδομής και έκρινε, εκδίδοντας τις ανωτέρω δύο πράξεις της, ότι αυτή δεν πρέπει να κατεδαφισθεί. Η κρίση αυτή της διοίκησης στηρίχθηκε στην εφαρμογή διατάξεων διαφορετικών από εκείνες, με βάση τις οποίες έκριναν οι δικαστικές αποφάσεις. Ανεξαρτήτως δε της νομιμότητας των νεοτέρων αυτών πράξεων, η επί της οποίας κρίση είναι αντικείμενο άλλης δίκης, η εν λόγω οικοδομή δεν εξαιρείται πλέον της κατεδάφισης, δυνάμει των κριθεισών, ως παρανόμων πράξεων, αλλά δυνάμει νεοτέρων πράξεων. Με τα δεδομένα αυτά, η διοίκηση συμμορφώθηκε, κατ’ αρχήν, με τις ανωτέρω δικαστικές αποφάσεις και η κρινομένη αίτηση πρέπει να απορριφθεί.

Διατάξεις: άρθρα 9 [παρ. 1, 3] Ν 1577/1985 (ΓΟΚ), 1 [παρ. 1] ΝΔ 1024/1971

[...] 2. Επειδή, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, σε οικόπεδο ευρισκόμενο επί των οδών Χελμού και Λακωνίας στη θέση «Τούφα Φραγκοκλησσιάς», όπου ίσχυε το πανταχόθεν ελεύθερο σύστημα δομήσεως (βλ. άρθρα 1 και 3 του από 4/10.6.1958 ΒΔ/τος ΦΕΚ Α΄ 88) και επί του οποίου είχε συσταθεί διηρημένη (κάθετη) ιδιοκτησία κατά τις διατάξεις του ΝΔ/τος 1024/1971 (ΦΕΚ Α΄ 232) το έτος 1977, επετράπη με την .../1981 οικοδομική άδεια στην αιτούσα, φερομένη ως συνιδιοκτήτρια τούτου, να ανεγείρει διώροφη οικοδομή με δώμα στο μέσον περίπου του οικοπέδου αυτού και σε υποχρεωτική απόσταση, μείζονα του 1 μέτρου από το πλάγιο κοινό όριο με όμορο οικόπεδο επί της οδού .... Στην οικοδομή αυτή, επετράπη στην προαναφερόμενη ιδιοκτήτρια, με την .../1991 οικοδομική άδεια, να προσθέσει ένα όροφο και να επεκτείνει τους εξώστες. Παραλλήλως, με την .../1988 οικοδομική άδεια, επετράπη η εντός του αυτού οικοπέδου προσθήκη κατ’ επέκταση ισογείου καθώς και Α΄ ορόφου σε τμήμα του με πρόσωπο προς την οδό Λακωνίας, ενώ, μεταγενεστέρως, με την .../6.11.2002 οικοδομική άδεια που εξέδωσε η Διεύθυνση Πολεοδομίας της Νομαρχιακής Αυτοδιοικήσεως Αθηνών - Πειραιώς, επετράπη στον ... να ανεγείρη τετραώροφη οικοδομή επί pilotis με υπόγειο και δώμα στο ανωτέρω όμορο οικόπεδο επί της οδού ... και σε επαφή εν μέρει με το κοινό πλάγιο όριο των δύο οικοπέδων. Η άδεια αυτή αναθεωρήθηκε την 1.4.2003 από την αρχή που την εξέδωσε και επετράπη η αλλαγή της θέσεως της ανωτέρω οικοδομής. Τόσο κατά της οικοδομικής αυτής άδειας όσο και κατά της .../2003 σχετικής πράξεως αναθεωρήσεώς της, η αιτούσα άσκησε αυτοτελείς αιτήσεις ακυρώσεως ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, το οποίο, με την 289/27.2.2004 απόφασή του, τις συνεκδίκασε, τις έκανε δεκτές, ακύρωσε την οικοδομική άδεια και την πράξη αναθεωρήσεώς της και απέρριψε τις παρεμβάσεις που είχε ασκήσει υπέρ αυτών ο .... Συνεπεία της ακυρώσεως των εν λόγω πράξεων η πολεοδομική υπηρεσία με την από 17.6.2004 έκθεση αυτοψίας χαρακτήρισε την οικοδομή ως αυθαίρετη και κατεδαφιστέα. Εξάλλου, με την .../1808/25.6.2004 απόφαση του Νομάρχη Αθηνών η οικοδομή εξαιρέθηκε από την κατεδάφιση, κατόπιν θετικής γνωμοδότησης του ΣΧΟΠ, ενώ προσφυγή του άρθρου 18 παρ. 12 του Ν 2218/1994 που άσκησε η αιτούσα κατά της προηγούμενης πράξης απορρίφθηκε με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Αττικής. Οι πράξεις αυτές, ακυρώθηκαν με την 2211/2005 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών με την αιτιολογία ότι δεν είναι επιτρεπτή, κατ’ εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 8 παρ. 7 του Ν 1512/1985 , η εξαίρεση από την κατεδάφιση αυθαιρέτων οικοδομών ανεγερθεισών μετά την 31.1.1983. Εν τω μεταξύ, με την .../6.9.2004 απόφαση της Επιτροπής Κρίσεων Αυθαιρέτων της Διεύθυνσης Πολεοδομίας (Αν. Τομέα) Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αθηνών Πειραιώς, που εκδόθηκε επί ενστάσεως κατά της έκθεσης αυτοψίας, έγινε δεκτή η ένσταση με την αιτιολογία ότι η επίμαχη οικοδομή είχε εξαιρεθεί από την κατεδάφιση με την προαναφερθείσα και κατόπιν ακυρωθείσα .../1808/25.6.2004 απόφαση του Νομάρχη Αθηνών. Η πράξη αυτή της Επιτροπής Κρίσεως Αυθαιρέτων ακυρώθηκε στη συνέχεια με την 2212/2005 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών με την αιτιολογία ότι, μετά την ακύρωση, δυνάμει της 2211/2005 αποφάσεως του ίδιου Δικαστηρίου της πράξης εξαίρεσης από την κατεδάφιση, η προσβαλλόμενη απόφαση στερείται νομίμου ερείσματος. Τέλος, με την 4541/2005 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, που εκδόθηκε, επί εφέσεως του ... κατά της προαναφερθείσας 289/2004 αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, απορρίφθηκε η εν λόγω έφεση.

3. Επειδή, το Συμβούλιο της Επικρατείας, με την ανωτέρω υπ΄ αριθμ. 4541/2005 απόφαση, ερμηνεύοντας τις ισχύουσες διατάξεις, ήτοι την παρ. 1 του άρθρου 9 του ΓΟΚ 1985 (Ν 1577/1985 , ΦΕΚ Α΄ 210), όπως αυτή αντικαταστάθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 7 του Ν 2831/2000 , ΦΕΚ Α΄ 140) και την παρ. 3 του αυτού άρθρου, όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 3 του άρθρου 7 του Ν 2831/ 2000 , σε συνδυασμό με την παρ. 1 του άρθρου 1 του ΝΔ 1024/1971 , έκρινε ότι με τις διατάξεις αυτές του ΓΟΚ επιβάλλεται η τήρηση απόστασης από το όμορο οικόπεδο στις περιπτώσεις που σε αυτό έχει ανεγερθεί οικοδομή με χρήση κατοικίας πριν από την έναρξη ισχύος του ΓΟΚ 1985, κατ’ εφαρμογήν διατάξεων που θέσπιζαν το πανταχόθεν ελεύθερο σύστημα δόμησης. Σύμφωνα με το σκεπτικό της ανωτέρω αποφάσεως, το οικόπεδο επί του οποίου έχει συσταθεί κάθετη ιδιοκτησία παραμένει ενιαίο. Σε περίπτωση δε κατά την οποία έχει ανεγερθεί σε αυτό οικοδομή πριν από την έναρξη ισχύος του ΓΟΚ 1985, σε υποχρεωτική απόσταση από το κοινό όριο αυτού και όμορου οικοπέδου, συντρέχει υποχρέωση του ανεγείροντος οικοδομή στο τελευταίο, μετά την έναρξη ισχύος του ΓΟΚ 1985 να τηρήσει απόσταση από το ανωτέρω κοινό όριο. Ενόψει τούτου, το Δικαστήριο έκρινε ότι νομίμως ακυρώθηκε με την εκκαλούμενη απόφαση (289/2004 του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών), η από 1.4.2003 πράξη αναθεωρήσεως της .../6.11.2002 αρχικής οικοδομικής άδειας στην οποία αυτή ενσωματώθηκε και απέρριψε την έφεση. Ομοίως, το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών με τις υπ΄ αριθμ. 2211/2005 και 2212/2005 αποφάσεις του ακύρωσε την πράξη εξαίρεσης της επίμαχης οικοδομής από την κατεδάφιση και την απόφαση της Επιτροπής Κρίσεως Αυθαιρέτων, εφαρμόζοντας τα άρθρα 386 παρ. 1 και 387 παρ. 1 και 8 του Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας (ΠΔ 14/27 .7.1999, 580 Δ’), με την αιτιολογία ότι το αρ. 8 παρ. 7 του Ν 1512/1985 αναφέρεται μόνο στα αυθαίρετα κτίσματα που έχουν ανεγερθεί μέχρι 31.1.1983 και κατά συνέπεια, δεν είναι επιτρεπτή, κατ’ εφαρμογή της διάταξης αυτής η εξαίρεση από την κατεδάφιση αυθαιρέτων οικοδομών ανεγερθεισών μετά την παραπάνω ημερομηνία. Την έκδοση των ακυρωτικών αποφάσεων του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών και της απορριπτικής της εφέσεως, αποφάσεως του Συμβουλίου της Επικρατείας, ακολούθησε η .../28.3.2006 απόφαση της Διεύθυνσης Πολεοδομίας Νομαρχίας Αθηνών (τμήμα ελέγχου κατασκευών) με την οποία εξαιρέθηκε από την κατεδάφιση τμήμα της επίδικης οικοδομής, κατ’ εφαρμογή -όπως αναφέρεται- και των διατάξεων της παρ. 8 του αρ. 9 του Ν 1512/1985 και του ΠΔ 267/1998 (ΦΕΚ Α΄ 195). Στη συνέχεια, με την .../19.5.2006 απόφαση της ίδιας Διεύθυνσης Πολεοδομίας αποφασίσθηκε, κατ’ επίκληση των ίδιων διατάξεων, η εφάπαξ επιβολή προστίμου ανέγερσης και διατήρησης της οικοδομής, ύψους 5521,69 ευρώ. Κατά της απόφασης αυτής ο ... υπέβαλε ένσταση αιτούμενος την ακύρωσή της. Επί της ενστάσεως εκδόθηκε η .../5.7.2006 απόφαση της ίδιας ως άνω Διεύθυνσης, η οποία εφαρμόζοντας ομοίως το αρ. 9 παρ. 8 του Ν 1512/1985 , όπως συμπληρώθηκε με την παρ. 6γ του αρ. 23 του Ν 2300/95 και αποδεχόμενη την από 8.6.2006 θετική γνωμοδότηση του ΣΧΟΠ αποφάσισε «την απαλλαγή από το επιβληθέν πρόστιμο σύμφωνα με την παρ. 1 του αρ. 17 του Ν 1337/1983 , όπως συμπληρώθηκε με το αρ. 1 παρ. 2 του Ν 1772/1988 και αντικαταστάθηκε το τελευταίο εδάφιο με το αρ. 5 παρ. 7 εδ. α του Ν 2052/1992 . Τέλος, εκδόθηκε η 28.11.2006 πράξη της Διεύθυνσης Πολεοδομίας Νομαρχίας Αθηνών που τιτλοφορείται «άδεια οικοδομής», δυνάμει της οποίας αποφασίζεται «νομιμοποίηση σύμφωνα με το άρθρο 22 του ΓΟΚ τμήματος εντός νομίμου περιγράμματος υπάρχοντος κτιρίου από τον ...». Η πράξη αυτή επικαλείται σχετική αίτηση του ενδιαφερομένου και τις διατάξεις αρ. 55, 56 ΝΔ 17/7/1923 και το ΠΔ 8.7.1993 «περί του τρόπου έκδοσης των οικοδομικών αδειών».

4. Επειδή, με βάση τα ανωτέρω εκτεθέντα, η Διοίκηση, μετά την έκδοση των δύο ακυρωτικών αποφάσεων, επελήφθη εκ νέου του ζητήματος της τύχης της επίμαχης οικοδομής και έκρινε, εκδίδοντας τις ανωτέρω δύο πράξεις της, ότι αυτή δεν πρέπει να κατεδαφισθεί. Η κρίση αυτή της Διοικήσεως στηρίχθηκε στην εφαρμογή διατάξεων διαφορετικών από εκείνες, με βάση τις οποίες έκριναν οι δικαστικές αποφάσεις. Ανεξαρτήτως δε της νομιμότητας των νεοτέρων αυτών πράξεων, η επί της οποίας κρίση είναι αντικείμενο άλλης δίκης, η εν λόγω οικοδομή δεν εξαιρείται πλέον της κατεδαφίσεως, δυνάμει των κριθεισών, ως παρανόμων πράξεων, αλλά δυνάμει νεοτέρων πράξεων. Με τα δεδομένα αυτά, η Διοίκηση συμμορφώθηκε, κατ’ αρχήν, προς τις ανωτέρω δικαστικές αποφάσεις και η κρινομένη αίτηση πρέπει να απορριφθεί.

[Απορρίπτει την κρινόμενη αίτηση.]